Mørkt var det om morgonen og mørkt var det om kvelden. Ein eller annan gong finn ein ut at det eigentleg er nok.

 

Ho bretta motviljug teppet bort og grøssa. Drog gardinene til sides utan at det var noko hjelp i det.

Mørkt.

Og mørkare skulle det verta. Det var 26. november. Snart jul.

På badet var det varmt.

Dette var heilt feil. Skikkeleg feil.

Det var da ikkje slik ein skulle leva. Lage kroppen sin som eit panser mot mørke og kulde.

Dusjen hjelpte, så da ho frotterte seg tør var varmen komen i kroppen. Anna ville føle på varmen. Varmen i hjarta. Ho strekte seg etter lotionen som sto på øvste hylla. Enn å sove seg bort frå denne årstida…..

Det var da det slo ned som lyn frå klår himmel…….og ho skjøna kva ho måtte.

Ho ville gå i hi. Ho ville være som bjørnen og berre gå i hi.

Ikkje før hadde ho tenkt tanken før dørklokka ringte. Mest ergeleg av å verta avbrote i tankane sine gjekk ho for å opne. Det sto ei gamal dame utom døra, eit heilt framandt menneske.

“Du skal få ynskje ditt oppfylt mot at du gjer tre gode ting” sa den gamle dama.

Anna skulle til å seia noko, men da var dama borte. Ho ha att døra og låste. Det rare var at akkurat da kjende ho ei sterk kjensle av kva ho måtte gjera. Utan at ho visste kva ho skulle gjera…….

Først laga ho seg ein retteleg solid frukost. Lenge satt ho og åt medan gråljosninga steig opp på himmelen. Etterpå tok ho fram data’n og skreiv enkelt på facebook “Riktig god jul, vi sjåast til våren”. Etterpå skrudde ho på automatiske trekk i banken på utgiftene sine. Stilte ned temperaturen i huset og såg etter at alt skulle vera slik det måtte være.

Til slutt tok ho ein telefon til mor si og sa at ho ikkje ville være å få tak i før sola steig på himmelen slik at den vermde. Mora høyrdest nok forskrekka ut, men ho skjøna nok at ting var under kontroll og ikkje noko å uroa seg for.

Så bra at ho hadde søkt permisjon for eit halvt år. No var det å finne seg varme og gode klede.

 

Anna opna ytterdøra. Det var plussgrader og bart. Ho låste og tok vegen mot skogen. Det var den vegen ho måtte gå. Ho traska oppover stigen og gjennom grinda. Det susa i furutoppene. Ei kråke kraksa lengre inne. Ho kjende lukta av bar og mose. Det knatt i kvistar og ho følte seg omgjeve av liv. Akkurat da ho skulle leggje ut på myra vart ho vars ei rørsle på høgre side. Ho snudde hovudet da ho såg ein liten skapning som sat på ei tuve og kika mørkt framom seg.

Anna fekk seg ikkje til å gå vidare. Ho tok eit par steg mot denne vesle skapningen. Det var ei jente såg det ut som. Vaksen på eine viset og svært lita. Ho snudde andletet bort frå Anna og satt med det snudd til sides.

“Hallo” sa Anna “kven er du?”

Det var heilt utruleg at eit så tungt sukk kunne kome frå ein så liten skapning. Så kom ikkje meir lyd.

Anna tenkte ho måtte setje seg ned på steinen som låg like ved tuva utan å skremme noko som var så lite og som hadde det så tungt. Ho gjorde seg så lett ho kunne og tok føringa mot steinen. Skapningen sat framleis på tuva da Anna hadde satt seg.

Anna følte ho måtte seie noko. Noko som førte ljos med seg. For denne vesle jenta hadde det så tungt at ho nok hadde krympa. Og instinktivt skjøna ho at denne vesle skapningen nok ikkje var fornøgd med seg sjølv.

“I alt som er finnest lærdom, i alt som skjer finnest noko å lære, noko vi kan ha bruk for i vegen vår vidare” sa Anna med låg stemme. “Noko som fører til at vi veks, om vi tek i mot det vi kan lære, utan å stenge det som er ubehageleg ute.”

Den vesle skapningen snudde hovudet sitt og eit par store, mørke augo trefte Anna. Og så merka ho seg at den eine foten var litt lengre enn den andre. Men det var nok ikkje her årsaka til sorga låg.

“Og det som er fint når alt er ille, er at det finnest ting der som kan hjelpe oss vidare………alltid. Berre vi sørgjer oss ferdig først, tømmer sorga ut, så er det alltid gullklumpar der” sa ho med overtyding.

Ho kjende ei slags sterk glede i seg da ho såg skapningen opna munnen, samtida som ho registrerer at begge føtene var vorte like lange.

“Om ein brukar opp tida på det ein ikkje skal og skuffer seg sjølv, da er det ikkje noko å henta – for den tida er oppbruka” sa skapningen med ein stemme utan glans.

“Jamen, det er akkurat det. Men du må finne ut kvifor du har bruka opp tida di på det du ikkje skal.”

“Eg veit ikkje kva eg vil, eg veit ikkje kvar eg skal og det er ikkje nokon vits med noko” sa den vesle med ørlite meir kraft i stemmen.

“Da har du funne ut ein heil del” sa Anna.

Samstundes såg ho at den eine handa var mykje større enn den andre.

“Eg skulle samla blad i heile haust. Laga store dungar og tydd nervetrådane i blada, men eg let dei blesa vekk medan eg leika med hjortane, svinga meg i greinene og rei på rådyra. Og så fekk eg vondt i magen når eg tenkte på alle blada. Og eg skjøna ikkje kva som var vitsen med nervetrådane, kvifor skulle eg lære meg dei – det var så mange og dei var så like.”

“Var det ingen vits i det?” ville Anna vite.

“Vitsen er at nokon har funne ut at da kan eg sitja høgt oppe i eit tre, der eg kan få mykje ljos og luft når eg kan fortelje treet neste år kva det kan gjera for å verta enno sterkare, – ut av nervetrådane.”

No var skapningen vorte ivrig og vifta med hendene, som hadde vorte like store

“Så du bruka for mykje tid til å leika deg og tenkje på at det var så alt for mange blader?” spurte Anna.

“Ja” peip det den vesle stemmen, men likevel med eit trykk no.

“Om du hadde lagt det du har følt no av sorg og det du følte av glede under leiken, på ei vektskål, kva vog mest?”

Den vesle jenta, som hadde vorte litt større, kika fast på Anna med eit tenksamt blikk. Ho leita nok etter svaret.

“Trur du må setje opp eit reknestykke her, for kva skjer om du ikkje får sitje høgt i treet, kva om du bytte litt av tida som du leika til å ta eit og eit blad å sjå på det. Litt og litt kvar dag vil verta ein stor dunge til slutt. – Med kunnskap. Veljar du likevel leiken må du sjå kva det fører til og akseptere resultatet av det valet. Men du har lært mykje om korleis det kjennest å skuffa seg sjølv og det er ein god lærdom” sa Anna.

Den vesle jenta, som no ikkje var så lita lengre, såg overraska ut.

“Var det bra at eg skuffa meg sjølv?” sa ho.

“Ja, om du bruker lærdomen du har fått til å gjera det annleis, da er det ein svært viktig lærdom.”

“Eg vil prøve alt eg kan på det” sa den vesle og reiste seg opp. “For slik som det no vart vil eg ikkje ha det.”

“Da får du sjå kvar tankane fører deg, for det er viktig kva du seier åt det sjølv med tankane dine” sa Anna.

Og før jenta strauk inn i skogen blas det liksom ein mild vårvind på Anna, og ho kjenner det med det same ho for,- ei glede, ei glede av håp som ho la igjen i hjarta til Anna.

Og sjølv tenkte Anna at ho skulle berre nyte kjensla, utan å spekulere på kva dette var for noko.

Det er mykje mellom himmel og jord.

Da ho gjekk vidare over myra snudde ho seg, attom seg såg ho ein rev som kryssa sporet hennar.

 

Ho klatrar opp på ein haug, der får ho sjå eit svær merkeleg syn. To harar som sit med ryggane mot kvarandre. Dei spring ikkje fordi om ho kjem pesande opp. Dei sit der, som forsteina. Den eine haren dryp det veske ut av augo på. Litt rådvill vert ho ståande å sjå på dette synet. Til slutt legg ho seg på magen framom den eine haren, den som det ikkje renn av augo frå. Sjølv om dette er ein svært rar dag skjøner ho at det å snakka til harar er for merkeleg.

Men da ho ser inn i augo til denne haren fyllest hovudet hennar av tankar. Haren sine tankar. Overraska ser ho på den verda som opnar seg.

“Det går ikkje lengre, eg kan ikkje meir…..eg reiser til mor. Eg vil ikkje dette lengre. Eg har nok kome fram til det no. Til det riktige. Ingen kan ha råderett over meg. Vi er alt for ulike. Alt for ulike. Eg vil leva fritt. Eg vil bli rik. Utan arbeid. Eg vil få tak i det eg vil. Eg vil eta soppane som fargelegg naturen. Eg vil sjå på huldrene når dei tar av seg skjortene og let brysta duva over vassflat. Akkurat når eg vil. Om eg har lyst. Og alle kameratne er einige om at eg kan ikkje leve i ei tvangstrøye. For det eg ville tidlegare vil eg ikkje meir. Og det er hus under kvar busk, under kvar busk . Eg treng berre å få være meg sjølv.”

Forvirra tumla Anna opp. I alle dagar kva for tankar var dette. Dei virka forvirra og lite konstruktive. Men herlegdom, det var ein hare. Ho tek inn tankane til ein hare.

Ho går i rundt desse to kroppane. Legg seg ned framom den andre. Og det same skjer. Tankane dukkar opp.

“Kvifor kunne han gjera slik? Kvifor? Enn å berre reisa og verta borte i fleire døgn utan å seia noko? Eg har aldri ofra slikt for nokon før. Eg har aldri akseptert så mykje frå nokon før. Eg har aldri hatt det så vondt. Eg har aldri grått så mykje?.

Plutseleg gjekk det opp for Anna at ho såg på ein gråtande hare. Ho hadde aldri visst harar kunne gråta.

“Eg skjøna det ville gå gale da kameratane kom. Eg følt det. Han forteljar alt til dei og dei synest eg er forferdeleg. Men vi må starta å byggje huset vårt om hausten før snøen kjem. Vi må samla det vi kan medan marka er bar. Vi kan ikkje bruke meir en kva vi har. Og dei soppane som fargelegg naturen er ikkje godt for oss. Og kvifor vil han sjå på huldrene over vassflata når han har meg. Dette kan eg ikkje meir. Eg må snakka med han. Men eg når ikkje fram. Eg synest han viser ei side som eg ikkje kan leve med. Sjølv om eg trudde det var det vi begge ville. Vi må ordne opp. Eg trudde framtida var vår.”

Anna er heilt utslått av tankane. For her var det frykteleg mykje som trefte henne. Her var smerte, kjærleik, sårheit og kanskje ein god del umodenskap i ei vond blanding.

Ho prøvde seg med nokre mot-tankar……men fekk det ikkje heilt til. Ho såg han-haren ville flykta frå alt i lange hopp. Ho såg kor såra ho-haren var. Samtidig såg ho han-haren leita etter det STORE bykset, og at det bykset kunne gå rett i avgrunnen. Fordi han trudde det var hus under kvar busk.

“Snakk saman” prøvde ho å si med tankane sine.

Men kva visst ho om livet til ein hare. Hadde ho noko å tilføre. Ho reiste seg opp og såg på desse to som hadde skifta til vinterdrakt. På kulden dei hadde inni seg. Ho kjende på gråten. Ho kjende på ei stor frykt over det ho hadde fått sendt seg. Men ho ser ho-haren kikar opp på henne med takksemd i blikket. Over at ho fekk dele denne historia med henne.

Så gjekk ho frå dei, og i ei frykteleg oppdaging skjøna ho at han-haren var eit av kosedyra hennar da ho var lita. Harebertram som ligg oppe på mørkloftet heime hos mamma i ein svart søppelsekk.

Tårene starta å trille. Kvifor skal det vera så vanskeleg, kan det ikkje berre gå lett?

 

Ho var blinda av tårer da ho plutseleg skimta eit tjern framom seg. Det sto eit furutre som lena seg utover vatnet. Først såg ho henne ikkje. Men ho såg rumpa……..kurumpa. Ho bivra.

Ved furuleggen sat det ei, prega av tidas tann. Hudra hadde eit skrukkete andlet. Men attom alderdommen såg ho det vakre. Dette var ei vakker kvinne. Og det var ei huldre. Ho sat heilt samanknekt og gråt med store hulk utan lyd.

Anna måtte samla tårene sine, tørke dei og høyre kva som var så trist. Men ho visste ikkje om ho ville klare meir triste forteljingar no.. Huldra såg på henne med dei grå, grøne augo. Sorga var så stor at den flaut over.

Sorga ……..og redsla.

Anna sette seg ned framom ho, ho kunne berre sjå. Sjå på det ho både visste og ikkje visste.

“Eg kan høyre på deg” sa ho til slutt.

“I heile vinter kan eg høyre på deg, om du treng meg.”

Det var det mest naturlige ho fann på å seie.

“Du har kjend meg lengst – ” sa huldra.

Anna visste det var sant, om det ikkje direkte ga meining. Ho såg på henne framom seg. Som var så redd, som hadde ei Mare på skuldrene sine. Ei Mare som skremte opp att og opp att igjen, som tok nye former i skremsla. Nye former av kva den kunne laga verda heilt sløkt med.

“Ikkje vatnet – ” sa Anna.

“Nei, eg vil ikkje dit, eg vil ikkje dit, men eg er redd for at eg går dit likevel” sa huldra.

“Du gjer ikkje det” sa Anna, men det er Mara som snakkar til deg og den vil ha deg redd. Ordentleg redd.

For Anna visste berre at slik måtte det vera. Ho vart sitjande attmed huldra til det vesle ljoset som var hadde starta å blåne over alle blånar.

“Eg skal gå i hi” sa Anna.

Og da ho såg ned over seg hadde ho fått bjørnepels.

 

Bortom tjerna såg ho eit lite ljos som liksom sa “kom“.

Ho skjøna at ho hadde løyst dei tre oppgåvene. Ho hadde løyst dei gjennom å lytte og prate.

“Men treng du meg er det berre å vekkje meg” sa ho til huldra.

“Du er ein engel” sa huldra.

Ikkje visste Anna at huldre kjende til englar, men ho skjøna at desse timane hadde vore til hjelp for ei hulder med ei Mare på skuldrene. Ei Mare som skulle eliminerast, for marer har ingen bruk for.

Ho såg ljoset skein sterkare og starta å rugge mot det. Inn i mellom trea låg eit berg. Inn der forsvann ljoset. Så såg ho opninga, ein hellar.

Inne under hellaren var det eit varmt mørke som tok i mot henne. Ho kjende ho var svært trøyt og at det skulle verta godt med den lange søvnen. Det kom eit langt gjesp. Så var det akkurat som hender hjelpte henne på plass og ho kunne leggje seg i det mørke, mjuke leie.

Da ho let att augo såg ho eit stort bankande hjarta for sitt indre, raudt og varmt. Og ho kjende på gleda til å vakna opp til droplande, smeltande snø, spiring av nytt liv og den varmande livgjevande sola.