Denne dagen her har eg lyst til å bruka bra. Medan dagen travar travelt avgarde, sit eg i mitt eige kaffimodus.
Fredag i stua og ein kopp kaffi må eg unne meg. Før. Før eg startar med slikt eg ser for meg. Som å rydde og vaske. Som å gå tur. Gå tur med hekksaks. Ha, ha. Ja, akkurat hekksaks.
Har du aldri gjort det?
Nei, eg har ikkje det eg heller. Men for omtrentleg to veker sidan tok yngste og eg vegen ned til sjøen. Der vart det opparbeidd ein skogsveg for mange år sidan. Det var faren min som fekk gjort det for å kunne ta ut noko ved nedover i bratta mot sjøen. Da vi gjekk der no sist vart eg mest forskrekka over kor mykje småskogen hadde vokse opp. Det er synd, for det er ein fin turveg. Og no er greinene så nakne og så lette å kome fram til. Så om eg får ta nokre meter i dag har det vore bra på fleir vis.
Vegen vert opnar og lettare å gå.
Eg får ei lita økt med fysiske annleis rørsle.
Vinn-vinn med andre ord. Eg reknar med at det vil verta mange turar for å få ned alt.
Elles har eg ei roleg helg framom meg heilt for meg sjølv, eller mest for meg sølv, ingen av ungene kjem heim denne helga. I morgon skal eg køyra foreldra mine til butikken og plana er at dei vert med heim og et her. Da spør eg nok om søster mi vil koma opp også, ho bor nedunder hos meg. Veit ikkje kva eg skal servere enno, må halda den fornuftige linja. Søndagen bør eg love meg ein tur uuut! Eg synest det er godt og ha desse dagane for meg sjølv.
Kjenner tankane ramlar rundt. Jula, kor mange vert vi attmed bordet. Blir vi sju eller blir vi ti. Når skal eg ta siste ferie veka, og skal eg til Oslo må eg bestilla billett…. Må få klarert dette. Eg har berre lyst å sitte i den kvite stolen min, skrive og drikke kaffi. Men no er koppen tom og eg må likevel reise meg opp.
Ikkje noko er gale forutan at det er bra for noko, er det sakt. Håper det stemmer.
Eg har ikkje følgt med godt nok i timen. Eller, mykje går liksom rett vest, av slikt eg skal vite. Men som alt skreve om, eg slit med konsentrasjon og da går det utover mykje. Fordi eg har vore så lenge i situasjonen og gode greier, som eigentleg ikkje er nokon god greie, så skjer ei forandring når ein har vore i situasjonen i eitt år.
Når ein har vore heilt eller delvist ut frå arbeidslivet, går ein over på AAP. Det er ei forkorting for arbeidsavklaringspengar. Ein hamnar inn under NAV sine vingar og/eller kanskje også forbundet ein er organisert i. I praksis betyr det at det ein for utbetalt reduserast ein god del.
Eg er der i dag, bokstaveleg tala. Hadde ei formeining om at det ville slå ut først på neste løn, i desember. Men nei da, da eg sjekka nokså seint i går kveld fekk eg problem med søvnen. Det hadde allereie tredd i kraft. Den var mest fysisk vond denne oppdaginga. Men så klart, når eg tenkjer etter, så er det slik.
Akkurat no er eg litt i ingenmannsland, fordi eg ikkje veit kor mykje eg vil ha å leva av. Vedtaket er ikkje på plass enno, ringte for å purre i går. Det er nokså ekkelt ikkje å vite. For liksom å gjere dette enno “betre” har eg auka utgifter; bil, tenner og ikkje minst ei greie eg ikkje veit resultatet av. Eg har tenkt på tiltak for å redusere utgifter, for eg må berre greie dette.
Dette er ingen artig situasjon å hamna i, men eg må konsentrere meg om det eg skal.
Bli betre!
Så bekymringane kan eg ikkje bruke for lang tid på, eg må finne løysningar. Heile tida er det løysningane ein må leita etter.
Det som er ille er at det er så mange av oss. Så mange som ramler ut av arbeidslivet heilt eller delvist fordi vi stoppar å virke som vi skal. Eg såg ein diskusjon her om dagen på tv om temaet, og eg vart nok nokså provosert. Det var så overflatisk, og til for diskusjonens skyld. Slik diskusjonsprogram oftast er, til underholdning.
Nei, og ja, eg må berre finne løysningane for meg og mitt. I natt drøymte eg at eg selde alt og skulle flytte saman med x’n med barna, men så ville han ikkje likevel, flytinga var økonomisk basert. Så i drøymen var eg fortvila over korleis eg skulle greie det, men eg tenkte også der, at det måtte gå!
Eg har vore delvis ute av arbeidslivet i eit år, da skjer det noko. Slikt er ikkje så artig fordi det får økonomiske følgjer. Og utfordringar. Det er heller ikkje ideelt for den tida vi er på veg inn i. Jula. I dag kjem den siste ordinære lønna mi inn. Men slikt må berre gå. I tillegg er vi så heldige å leve i eit samfunn der sosialdemokratiet har hatt ein sterk rolle i mange år. Så alt kunne vore mykje verre.
Det som er verre er at eg synest framgongen har vore for dårleg. Å bli betre tek for lang tid. Men noko betring meiner eg det er. For når ein startar og ikkje greie oppgåvene sine, når ein startar å gløyme, skjuler ein. I alle fall eg. Så i staden prøvde eg enno hardare. Slik dreiv eg på lenge. Når eg endeleg tok dette på alvor, frigjorde det den energien eg hadde bruka til å gøyme at eg gløymde, så vart noko betre allereie der.
Men konsentrasjonen er så sørgjeleg dårleg. Det er lenge sidan eg ga opp og lesa bøker slik som før. Eg kjem meg i gjennom, men må for oftast bruka tid. Av og til har eg problem med å lesa teksting på tv, fordi tankane går så seint. Eg kan prøve å hugse på for eksempel eit tal, gå eit par skritt og talet er borte. Handarbeid, som eg tidlegare var glad i, orker eg i liten grad. Eg orkar å skriva, det gje meg glede når eg skriv på mine premisser. Det kan likevel henda eg slit for å finna orda når eg bloggar.
Plana mi er å bli bra. At hovudet ikkje skal bli så fort oppbruka. Når det ikkje vil virka blir det også vanskeleg å snakka. Kommunikasjon er no ein gong viktig, ikkje minst den verbale. Men plana mi er altså og bli bra fort. Sølv om eg veit ting tek tid, TTT. Det er berre ikkje så lett å skjøne korleis ein skal øve opp konsentrasjonen. Det er liksom ikkje berre å ta ein joggetur med hjernecellene. Eller bøye og tøye på dei.
Og for å ha det klart, dette er ikkje meint på nokon måte som ein klage. Men har nokon erfaring med dette og i tillegg gode erfaringar om kva som kan være til hjelp så vil eg være svært glad for slike innspel. For oppe i dette har eg beheldt eit slags burlesk humør. Både glede og humor er der. Og når tanken er at det finnest alltid ei løysing, så slepp eg unna svartsyn og depresjon tendensar. Gjett om eg er glad for det. Eg greier rimeleg bra både og ha empati og være delaktig i liva til andre. Eg er altså ikkje slukt opp av desse greiene mine.
Så mykje er bra, og det gjer meg glad. Og betre skal det bli, berre energien kjem på gli. For den SKAL det!
Veker og helger passerer. Eg sit i den kvite stolen min og skriv. Av og til. Men meste avtida gjer eg andre ting eller ingen ting.
Så er helga over. Før det vart heile veka også over. Tid. Tid og tid. Den raser gjennom tilvære om eit hurtigtog. I dag har vi feira farsdag. Vi var i Mjosundet og feira far min, jentene mine og søstera mi. Mor og far serverte bacalao, og seinare vart det kaffi og farsdagskake. Eg tok med meg ein dessert eg fann oppskrift på bak på semulegrynspakken. Den syntes eg ikkje noko om. Den vart for godt steikt, sikkert betre med mindre steiketid. Eg hadde også med ei kake eg starta på sist veke. Eg måtte frysa den ned for eg vann den ikkje ferdig sist eg prøvde. Den fann eg på bloggen her. Kaka syntest vi var kjempegod. Men eg vil tilrå god tid om du vil bake den.
Jentene har vore heime. Kjempekoseleg. Mellomste kom heim på torsdagskvelden, ho hadde ein jobb og gjera. Det er greitt for å spe på studielån. Yngste kom ikkje heim før laurdag. Fredagen hadde ho jobb ho også. I tillegg hadde eit radioprogram ho og tre til i klassen hennar har laga premiere. Neste sending er neste fredag. Legger link til facbooksida dei har oppretta.
Veka som har gått har vore krevjande. Bilar som må reparerast og tenner som ikkje roar seg. Ein morgon vakna eg i otta, da dura tankane rundt som pingpong ballar. Eg måtte til og aksjonere. Så vart det tannlege igjen, eg var hovna opp til like under auget. Så no er eg i gong med rotfylling av ei tann og antibiotika. Eg skal også rotfylle ei til. Kjenner eg er litt redusert av alt dette styret, men det går over. Alt blir historie.
I går natt såg vi noko rart. Over fjellet, på andre sidan av fjorden, var himmelen oransje som om månen kom opp. Men månen var ein helt annan plass. Og det som var aller rarast var at lyset blafra som om det loga flammar der attom synsvidda. Av og til forsvann mest farga og så slo den seg på. Var akkurat som ein puls. Eg har leita på nett etter kva dette kunne være, men ikkje funne noko svar.
Søndagskvelden skal nytast framom tv apparatet. Både der ingen skulle tru nokon kunne bu, programmet om døden og Downton Abbey skal fortærast, saman med ein kopp kaffi med noko attåt.
Nokre gong er ein for snar. Det skal være bra å være effektiv. I dag gjorde eg eit bra forsøk, og no skal eg fortelje korleis det gjekk pluss litt til.
Og da vil eg starta for ei stund sidan. Da eg fekk gjort slikt eg skulle ha gjort lenge. Eg tømde ei bu som var breddfull. Eg fann og fann. Det var mykje som hadde vore gjømt lenge. Noko for lenge og kunne kastast. Da eg kom heilt til botn fann eg ein duk, ein lang, kvit damask duk. Først skjønte eg ikkje-, eg hugsa ikkje-, duken var borte frå minnet. Men blant frynsa minner dukka loftstua med det lange bordet opp. Eg kjøpte ein gong ein duk for å dekke opp til dei fine selskap der. Det er sakt at det ein ikkje saknar etter ei stund er ting ein ikkje treng. Men eg var glad for funnet og følte eg trong den da eg skjønte eg hadde ein slik duk.
I går trong eg den. Foreldra mine hadde bryllaupsdag og søster mi og eg fann ut at vi skulle gjera stas på dagen og bad dei. Og når nokon har vore gift i 58 år passar det med kvit damask. Eg bretta duken dobbel. Dekte på med kvite stoffserviettar, talgljos og roser. Vi kosa oss. Maten var eit samarbeid, klippfisk med bacon, mandelpotet, baka rotgrønsaker og plommer koka i krydderlake med piska krem til dessert. Og heldigvis fann ikkje raudbeter vegen ned på duken. Men eg fann likevel ut eg skulle vaska duken i dag saman med serviettane. Eg måtte kreke meg i rundt, for ryggen hadde plutseleg bestemt seg for å verta uven med meg. Derfor var det bra med puslesysler. Rydda etter gårdagen, skifta talgljos, sette inn i oppvaskemaskina…slikt, til ryggen fekk mjuka seg opp. Kjente forresten i går at kroppen var i ulage. Eg pusla meg bestemt og målretta ut av stivheita. Eg var godt førnøgd med meg sjølv.
Så hyver eg duk og serviettar inn i vaskemaskina, har på vaskemiddel for kvite klede og sett maskina på seksti grader. Da den er ferdig får eg meg ein overrasking. I maskina ligg også mørke klede. Og da hugsar eg det. Eg la en tretti graders vask i maskina som ikkje har vorte vaska. Ein mørk tretti graders vask. Og eg anar kanskje eit blåskjer i duken, og om kleda er brukbar etter denne handsaminga, ja det gjenstår å sjå. Eg var nok rett og slett for effektiv i dag og med den hugsen er det nok ein dårleg kombinasjon. Det var den historia. Og eg var ikkje like fornøgd med meg sjølv.
Og konklusjonen…..ja den må vera at enten må ein ikkje vera effektiv, eller så må ein hugsa.
Så er vi framme ved ein ny laurdag. Det neste døgnet inneheld ein time ekstra. Denne timen som forsvann i vårljoset kjem att med hausmørket. I morgon kveld vil kvelden vera mørkare tidlegare. Og slik held vi på. År etter år. Flyttar tida att og fram. Eigentleg synest eg det har vore greitt og fortsett den tida vi har med oss frå sommaren. Men det som er det gode med dette er den eine timen meir å sova i.Om ein kjem seg i seng til riktig tid. Det er ikkje alltid like enkelt ein laurdagskveld.
I helga har eg jentene mine heime. Dei var så trøyte at den eine la seg tidlegare enn den andre. Dei er fortsett trøyte.
Eg kom meg ut av senga mi som det vraket eg har gjeve meg lov til å verta. Eg stolprar meg ut på golvet, reknar med eg sukkar tungt også. No har eg tillet forfall i eit halvt år. Det er interessant å sjå kor dårleg form ein blir i da. Den gode tanken er at det skal lite til før ting er betre. Det er ei trøyst. Eg tenkjer eg snart skal snu om dette arket, og eg har tenkt det ei stund. Kanskje eg har tenkt det lenge nok men lovar ingenting til nokon.
Utfordringane eg har framom meg no er tenner og bil. Ja tenner. Eg er ikkje ferdig med dei. Det viste seg, da eg trudde at alt kom til å gå bra, at akkurat det gjorde det ikkje. Eller….bra? Det viste seg at eg må rotfylle den eine tanna. Det har vore verre om den måtte ut. Og dei siste dagane har ein av dei andre også gjeve seg til kjenne med ny intensitet. Dette fører tilubehag når eg et. Men stoppar eg å eta fordi..?? Og det er kanskje like greitt det, at eg ikkje stoppar.
Eg ser likevel på glitret som er framtida. Framtida med alle dei mulegheiter ei framtid kan ha. Eg gler meg til den. For uansett er løysningane der. Og eg gler meg til tenner og bil er fortid. For det blir det. Og eg gler meg til eg snur arket og finn dei nye vegane i irrgongane i hjernen. For vi har så lett for å gå i dei tankebanane vi har gått. “Nei, eg greier ikkje dette”,seier vi til oss sjølve og let oss ikkje greie det. Noko realisme kan så klart væra greitt og ha med…….for eksempel tanken påflyga for eiga maskin, altså ikkje i eiga maskin, berre med sin eigen kropp utan tilbehør er greitt at ein tenkjer ein ikkje klarar. Det er sagt at tru kan flytta fjell, og det er nok noko i det. Men eg for min del har akseptert at så mykje tru greier eg ikkje stable på beina.Så drøymen om å flyga har eg overlet til flya som flyselskapa eig. Og eg drøymer rett som det er å ta ein tur med ei maskin, hit eller dit. Men ikkje riktig enno. Det blir etter eg har snudd arket nok.
Framtida er ikkje noko langt unna. Den er like framom nasen vår heile tida. For oftast er den tida som kjem rimeleg lik den vi var i. Men for kvinna frå Kristiansund sist onsdag, vil eg tru framtida plutseleg fekk ei brå forandring, etter telefonen frå Norsk Tipping. Eller dei som lever i nærleiken av fjellet Mannen i Romsdalen. Dei veit at framtida har ei forandring dei ikkje veit.
Men vi skulle nok vore flinkare til å levd dagen spesiell. Eg har tenkt på dei føtene som ber meg i rundt, dei er så sjølvsagte.Det er dei ikkje for dei som sit i rullestol. Eg tenkjer på dette å kunne glede seg, eg tenkjer på det vi har mulegheit til.Og ikkje minst, greie å stikke hovudet over skodd laget som gjev utsikta til å sjå mulegheita. Det er mykje betre å væra der,enn at skodda skjuler det som gjer alt lettare. Planta frøet til gleda og få det til å spire. Det er viktig. Få gleda til å spira og spreie seg.
Den tanken eg tenkte da eg gjorde det som instinkta hadde plassert i meg, let kroppen min bli ein tunnel for nytt liv. Eg nøydde meg ikkje med tanken at slik er vi laga, eg måtte laga meg ein grunn til for at dette skjedde. Det var da synet avringane i vatnet som spreidde seg kom opp for mitt indre auga. Greidde eg å hjelpe til at dei nye liva som kom fekk evna tilå spreia det som godt var, likt ringane i vatnet, da var det ein vits i det tenkte eg. Den tanken har nok rulla opp att igjen nokre gong,i forskjelleg ljossetning kan ein seia. Det er ikkje alltid ein har følt å lukkast med det i for stor grad. Når naboar står utaføre døradi ein kald desemberkveld like før jul for å klaga påein av dine. Når dundyner som er hengt over omnen for å kunne vermasmå kroppar når dei er i seng vert gløymt, før dei gjev seg til kjenne med røyk frå brente hol. Fordi ein er hamna i eit sjokksom opplevast utanføre dimensjonane. Det er ikkje da ein føler ein har lykkast. Seinare inn i framtida, den som kom og no er fortid, da ser ein at eit og anna var det likevel gong i. Men ein veit ikkje om det er seg sjølv ein kan takka og det er eigentleg ikkje så viktig.
Det som er viktig er å kunne gle seg over mest mogleg. Få den til å spreie seg som ugras.
Jeg tror på det gode i mennesket. Det er mye større enn det vi ser. For alle prøver det beste de kan ut fra sine “verktøy”, det tror jeg. Jeg tror på mennesket. Og jeg er heldig fordi jeg får lov til å møte mange av disse fine og kloke menneska.
Og hvorfor skriver jeg dette, hva vil jeg oppnå med denne tildels pompøsiteten?
Hovedsakelig måtte jeg skrive dette fordi jeg blir så glad når jeg møter mennesker som har så mye av det gode i seg og som bruker det og gjør en forskjell. -Opplever all den plassen disse menneskene skaper, plass av at hver enkelt er god nok.
